تثبیت محفوظات
نـگهدارى هر پدیده یى از ایجاد آن دشوارتر است . این قانون در[حفظ قرآن [ نیز جارى است .
پس از مـرحـلـه ى دشـوار حـفظ, باید دراندیشه ى مرحله ى دشوارتر تثبیت محفوظات بود .
تثبیت
آیات درذهن به چند شکل زیر انجام مى پذیرد: 1- تکرار 2- گوش سپردن به
نوارهاى قرآنى 3- نوشتن آیات در این میان , نیرومندترین و مؤثرترین ابزار
تکرار است که در بحث آینده از آن , سخن گفته خواهد شد . شیوه ى تکرار تکرار
خود به شکل هاى گوناگونى نیز تحقق مى یابد, براى مثال مى توان به سه شیوه ى
زیر اشاره کرد :
1 - قرائت در نماز
قـرائت قـرآن در نمازهاى واجب و مستحب , نوعى تکرار شمرده مى شود .
در
نماز واجب باید بعد از سـوره ى حـمـد یـک سـوره ى کـامل قرائت شود, ولى در
نماز مستحبى بعد از حمد هر مقدار آیه خوانده شود, کافى است و نماز صحیح
است .
بااجراى این روش , مى توان به تکرار محفوظات قرآنى پرداخت و آن هارا در ذهن متقن و مستحکم ساخت .
2 - تکرار انفرادى
حافظ
قرآن باید روزانه بخشى از وقت خویش رابه تکرارمحفوظات اختصاص دهد . هرکس
با توجه بـه حـافظه و موقعیت خویش مى تواند زمان مورد نیاز براى تکرار خود
را در یابد, ولى تجربه نشان مى دهد که باید هر 10 روز یا حداکثر 30 روز به
تدریج همه ى محفوظات قرآنى تکرار شود .
از آن جا که قرائت هر جزء به
طورمتوسط نیم ساعت وقت مى خواهد, مى توان جدول زیر را, به عنوان روش مطمئن
استقرار محفوظات در ذهن , به عاشقان قرآن ارائه داد: نوع حافظزمان لازم
براى تکرار در روز کل قرآن یک ساعت و نیم 20 جزء یک ساعت 10 جزء نیم ساعت 5
جزء یک ربع نـاگـفـته نماند, مهم تلاوت قرآن است نه مرور آن در ذهن .
افزون
براین , باید زمان تکرار در تمام روز تـقـسـیـم شود, براى مثال بهتر است
حافظ کل قرآن زمان یک ساعت و نیم تکرار را به 3 نیم سـاعـت تـقـسـیـم کند:
نیم ساعت صبح , نیم ساعت ظهر و نیم ساعت پیش از خواب شبانه .
البته
مطلوب آن است که حافظ به زمان هاى یاد شده بسنده نکند و از هر فرصتى براى
تکرار و استحکام محفوظاتش بهره گیرد . خداوند مى فرماید: [فاقرؤا ما تیسر
من القرآن [ .هر قدر
ممکن است قرآن تلاوت کنید . در پـایـان ایـن بخش , ذکر روش استاد طبلاوى
در تکرار آیات , به عنوان یک الگو, سودمند به نظر مـى رسـد .
او روز جـمعه تکرار رامى آغازد و سوره هاى بقره , آل عمران و نساء را به پایان مى رساند .
روزیـکشنبه
از ابتداى سوره ى یونس تا آخر نحل مى خواند و بر اساس تقسیم بندى خویش ,
تا پایان هفته یک بار قرآن راختم مى کند . اومى گوید : اختصاص داده ام و آن
را به سرعتى بیش من براى مرور قرآن هر روز دو ساعت و نیم وقت از ترتیل
تلاوت مى کنم , چرا که تلاوت با تجوید زمان بیش ترى مى طلبد .
سهم هر
روز من این است که در هرنیم ساعت یک جزء بخوانم و این دو ساعت ونیم را به
این طریق در روز تقسیم کرده ام که صـبح یک ساعت یعنى دو جزء, عصر یک ساعت
یعنى دو جزء و هنگام خوابیدن نیز نیم ساعت یعنى یک جزء که روى هم رفته پنج
جزء را قرائت مى کنم .
3 - عرضه بر دیگران
یـکـى از راه هاى تکرار محفوظات قرآنى , عرضه بر دیگران است .
حافظ
قرآن هنگام عرضه به نقاط ابـهـام و ضـعـف خـود پـى مـى برد ومحفوظاتش متقن
ومستحکم مى گردد . پیامبر اسلام (ص ) کـه فـصـیـح تـریـن مـردم اسـت و
قـرآن را از جـبـرئیل دریافت مى کرد - در ماه رمضان هر سال محفوظاتش رابر
جبرئیل عرضه مى داشت .
صحابه نیز محفوظات خویش را بر پیامبر عرضه مى کردند تا بردرستى اندوخته هاى قرآنى شان مهر تایید زنند و اطمینان یابند .
حافظ
قرآن مى تواند با شرکت در محافل حفظ یا گزینش دوست به تکرار آیات بپردازد
یا دست کم محفوظات خود را بر یکى از بستگان و آشنایانش عرضه کند .