تثبیت محفوظات

تثبیت محفوظات

نـگهدارى هر پدیده یى از ایجاد آن دشوارتر است . این قانون در[حفظ قرآن [ نیز جارى است .
پس از مـرحـلـه ى دشـوار حـفظ, باید دراندیشه ى مرحله ى دشوارتر تثبیت محفوظات بود .
تثبیت آیات درذهن به چند شکل زیر انجام مى پذیرد: 1- تکرار 2- گوش سپردن به نوارهاى قرآنى 3- نوشتن آیات در این میان , نیرومندترین و مؤثرترین ابزار تکرار است که در بحث آینده از آن , سخن گفته خواهد شد . شیوه ى تکرار تکرار خود به شکل هاى گوناگونى نیز تحقق مى یابد, براى مثال مى توان به سه شیوه ى زیر اشاره کرد :

1 - قرائت در نماز

قـرائت قـرآن در نمازهاى واجب و مستحب , نوعى تکرار شمرده مى شود .
در نماز واجب باید بعد از سـوره ى حـمـد یـک سـوره ى کـامل قرائت شود, ولى در نماز مستحبى بعد از حمد هر مقدار آیه خوانده شود, کافى است و نماز صحیح است .
بااجراى این روش , مى توان به تکرار محفوظات قرآنى پرداخت و آن هارا در ذهن متقن و مستحکم ساخت .

2 - تکرار انفرادى

حافظ قرآن باید روزانه بخشى از وقت خویش رابه تکرارمحفوظات اختصاص دهد . هرکس با توجه بـه حـافظه و موقعیت خویش مى تواند زمان مورد نیاز براى تکرار خود را در یابد, ولى تجربه نشان مى دهد که باید هر 10 روز یا حداکثر 30 روز به تدریج همه ى محفوظات قرآنى تکرار شود .
از آن جا که قرائت هر جزء به طورمتوسط نیم ساعت وقت مى خواهد, مى توان جدول زیر را, به عنوان روش مطمئن استقرار محفوظات در ذهن , به عاشقان قرآن ارائه داد: نوع حافظزمان لازم براى تکرار در روز کل قرآن یک ساعت و نیم 20 جزء یک ساعت 10 جزء نیم ساعت 5 جزء یک ربع نـاگـفـته نماند, مهم تلاوت قرآن است نه مرور آن در ذهن .
افزون براین , باید زمان تکرار در تمام روز تـقـسـیـم شود, براى مثال بهتر است حافظ کل قرآن زمان یک ساعت و نیم تکرار را به 3 نیم سـاعـت تـقـسـیـم کند: نیم ساعت صبح , نیم ساعت ظهر و نیم ساعت پیش از خواب شبانه .
البته مطلوب آن است که حافظ به زمان هاى یاد شده بسنده نکند و از هر فرصتى براى تکرار و استحکام محفوظاتش بهره گیرد . خداوند مى فرماید: [فاقرؤا ما تیسر من القرآن [ .هر قدر ممکن است قرآن تلاوت کنید . در پـایـان ایـن بخش , ذکر روش استاد طبلاوى در تکرار آیات , به عنوان یک الگو, سودمند به نظر مـى رسـد .
او روز جـمعه تکرار رامى آغازد و سوره هاى بقره , آل عمران و نساء را به پایان مى رساند .
روزیـکشنبه از ابتداى سوره ى یونس تا آخر نحل مى خواند و بر اساس تقسیم بندى خویش , تا پایان هفته یک بار قرآن راختم مى کند . اومى گوید : اختصاص داده ام و آن را به سرعتى بیش من براى مرور قرآن هر روز دو ساعت و نیم وقت از ترتیل تلاوت مى کنم , چرا که تلاوت با تجوید زمان بیش ترى مى طلبد .
سهم هر روز من این است که در هرنیم ساعت یک جزء بخوانم و این دو ساعت ونیم را به این طریق در روز تقسیم کرده ام که صـبح یک ساعت یعنى دو جزء, عصر یک ساعت یعنى دو جزء و هنگام خوابیدن نیز نیم ساعت یعنى یک جزء که روى هم رفته پنج جزء را قرائت مى کنم .

3 - عرضه بر دیگران

یـکـى از راه هاى تکرار محفوظات قرآنى , عرضه بر دیگران است .
حافظ قرآن هنگام عرضه به نقاط ابـهـام و ضـعـف خـود پـى مـى برد ومحفوظاتش متقن ومستحکم مى گردد . پیامبر اسلام (ص ) کـه فـصـیـح تـریـن مـردم اسـت و قـرآن را از جـبـرئیل دریافت مى کرد - در ماه رمضان هر سال محفوظاتش رابر جبرئیل عرضه مى داشت .
صحابه نیز محفوظات خویش را بر پیامبر عرضه مى کردند تا بردرستى اندوخته هاى قرآنى شان مهر تایید زنند و اطمینان یابند .
حافظ قرآن مى تواند با شرکت در محافل حفظ یا گزینش دوست به تکرار آیات بپردازد یا دست کم محفوظات خود را بر یکى از بستگان و آشنایانش عرضه کند .

روش هاونکته های حفظ قرآن-عوامل موثر در حفظ

انواع حفظ قرآن

حفظ قرآن به دو شکل ممکن است :

. حفظ ترتیبى :

یعنى حفظ آیات از ابتداى قرآن تا پایان آن

 .حفظ موضوعى:  به معناى حفظ آیات دسـتـه بـنـدى شـده در مـوضـوع هـاى مـتـفـاوت است کسانى که از حافظه ى متوسط و وقت بـیـش تـربرخوردارند, شایسته است در مسیر حفظ ترتیبى گام بردارند .

براى آنان که از حافظه ى مـتـوسـط یـا فرصت کافى بى بهره اند, حفظموضوعى یا حفظ بعضى از سورهاى کوچک و داراى فضیلت سودمندتر است .
کسانى که به هیچ وجه توان حفظ آیات قرآن راندارند, باید بسیار سجده به جـاى آورنـد .

یـکـى از یـاران پـیـامـبراسلام (ص ) نزد حضرت آمد و گفت : قرآن از ذهنم رمیده ونگهدارى اش برایم دشوار شده است . حضرت فرمود: [لا تحمل علیک ما لا تطیق و علیک بالسجود [
 کارى که توان انجامش را ندارى , انجام مده , و بر تو بادسجده کردن . مراحل حفظ قرآن حفظ قرآن مراحلى دارد . که رعایت آن ها بسیار سودمند است . این مراحل عبارت است از :

نقطه ى شروع:

حـفـظ جـزء اول قرآن از حفظ جزء دوم مشکل تر است , و حفظجزء دوم از جزء سوم دشوارتر .
بدین سبب , یکى ازدانشمندان مى گوید: هرکه پنج جزء قرآن را حفظ کند , باید به حفظ کل قرآن امیدوار باشد . حـفـظ قـرآن در آغاز کار دشوارتر است و هر چه پیش تر رویم ,دشوارى ها کم تر مى شود .
از این رو, شـایـسـته است براى جلوگیرى ازدلسردى حفظ رااز آسان ترین مکان آغاز کنیم .
موارد زیر براى شروع حفظ مناسب ترین آیات شمرده مى شود: الف ) فهرست سوره هاى قرآن ب ) جزء سى ام ج ) داستان هاى قرآن در بسیارى از کشورها, جزء سى ام قرآن - که سوره هایش کوچک و یادگیرى اش تا اندازه یى آسان تر است - با عنوان عم جزء جداگانه چاپ مى شود و متن درسى قرار مى گیرد ........

علم ریاضی تحریف ودستکاری نشدن قرآن را ثابت می کند

علم ریاضی تحریف ودستکاری نشدن قرآن را ثابت می کند

حتما می‌دانید قرآن 6236 آیه دارد که در 114 سوره جمع آوری شده‌اند

 و این را هم می دانید که اگر اعداد 1 تا 114 (عدد سوره‌های قرآن) را با هم جمع کنید عدد 6555 بدست می‌آورید

حالا اگر شماره هر سوره را با تعداد آیات همان سوره بصورت زیر جمع کنید مشاهده خواهید کرد که تعداد زوج‌ها 57 عدد و فردها نیز به همان تعداد یعنی 57 عدد می‌باشد:

زوج 8 = 7 + 1 سوره حمد

زوج 270 = 268 + 2 بقره

فرد 203 = 200 + 3 آل عمران

زوج 180 = 176 + 4 نساء

فرد 125 = 120 + 5 انعام

زوج 118 = 5 + 113 سوره فلق

زوج 120 = 6 + 114سوره ناس

و...................

 

زمان ومکان حفظ

بهترین زمان و مکان برای حفظ قرآن

بهترین زمان : به نظر می‌رسد آغاز روز و پس از استراحت شبانه مناسب‌ترین زمان برای حفظ قسمت‌های جدید است. در این اوقات حافظه برای پذیرش مطالب جدید فراغت و آمادگی بیشتری دارد و هنوز چندان با مشغله‌های روزمره درگیر نشده و در نتیجه بهتر و راحت‌تر مطالب را در خود جای می‌دهد. زمان مناسب برای مرور محفوظات گذشته هم زمانی است که حافظ حداقل کمی از درگیری‌ها و مسائل روزانه خود فراغت یافته باشد. برای مثال، بعد از ادای نمازهای یومیه (یعنی در میانه روز و آغاز شب) و نیز پیش از خواب شبانه زمان‌های خوبی برای مرور محفوظات است.

 بهترین مکان : هر قدر مکانی که حافظ برای فعالیت‌های مرتبط با حفظ (اعم از حفظ جدید، مرور، پرسش و ...) اختصاص می‌دهد، ساده‌تر و بی پیرایه‌تر باشد، به تمرکز ذهنی و بازدهی بهتر کار او کمک می‌کند. بنابراین یک اتاق یا فضای خالی و به دور از هیاهو و تا حد ممکن خالی از تزئینات، مکانی مناسب برای حفظ قرآن خواهد بود.

نکته دیگر در این رابطه آن است که حافظ باید بکوشد تا در حد توان، در زمانها و مکانهای ثابتی به حفظ بپردازد؛ مثلاً حفظ قسمتهای جدید را همیشه در آغاز روز انجام دهد و سپس در چند نوبت ثابت در طول روز، به مرور و تمرین محفوظات بپردازد. توجه به این نکات و عملی ساختن آنها کارکرد حافظه و کیفیت حفظ را افزایش خواهد داد.

 افراد شاغل و کسانی که اوقات فراغت چندانی ندارند، می‌توانند با یک برنامه‌ریزی مناسب، از وقتهایی که معمولاً در طول روز هدر می‌رود (مثل زمان انتظار برای رسیدن سرویس رفت و آمد، در اتوبوس یا مترو، هنگام رفتن به محل کار یا برگشت به منزل و ...) به بهترین وجه استفاده کنند و مرور محفوظات خود را در این زمانها انجام دهند.

روش صحیح حفظ قرآن کریم

 بتد به ذکر و توضیح نکاتی در مورد روش حفظ قرآن می پردازیم که توجه به آنه ضروری می باشد.

1ـ این روش مجموعه ای است از عناصر ذیل:

الف: تجربیات زمان اشتغال به حفظ قرآن؛

ب: تجربیات اشتغال به مرور و تکرار سوره ها و آیاتی که بعد از اتمام مرحله حفظ تا کنون ادامه یافته است و از زمان حفظ و تکرار، حدود سی سال را دربر می گیرد؛

ج: تجربیات حاصل از تشکیل کلاسهای متعدد، جهت تحفیظ قرآن برای کودکان، دانشجویان ، معلمان و مربیان؛

د: حکمت ترتیب نزول آیات و سوره های قرآن ؛

ه : بعضی از اصول علم روانشناسی آموزشی و نتایج بکار بستن آنها در روش آموزش مطلوب در طول دوره تدریس، اعم از کلاسهای مخصوص حفظ قرآن و آموزشهای الهی بطور مطلق، به خصوص تفسیر و علوم قرآن و دروس دیگر؛

لازم به ذکر است عده ای از علاقه مندان به حفظ قرآن که اشتیاق زیادی به این کار دارند و دیگران را هم به آن تشویق می کنند و گروهی از معلمان قرآن در مدارس، کلاسهایی را در این زمینه تشکیل می دهند و فعالیتهای زیادی هم در این جهت دارند، طبعاً در اصل کار و هدف مقدسی که دارند، فعالیت آنها قابل تحسین و تکریم است؛ اما متأسفانه گاهی نداشتن روش عالمانه و بکاربردن روشهای نامطلوب، مشکلات زیادی برای متعلمان به وجود می آورد. در این گونه کلاسها گاهی خود معلم و مربی یا طراح و برنامه ریز، خود دوره حفظ قرآن را طی کرده و حتی موفق به حفظ تمام قرآن مجید هم شده است؛ اما استعداد و قدرت روحی شخصی راملاک عمل قرار می دهد. در حالی که افراد شرکت کننده در کلاس استعدادها و موفقیت های متفاوتی دارند.